Èlevou
Pinus cembra
Pinaceae
Àutri noum : Èlvou, Èlve, Éuve, Alvié, Auvié.
Noms en français : Pin cembro, Arole.
Descripcioun :L'èlevou (e si varianto dins la Tinèo) que ié dison peréu l'éuve en Ubaio, es un aubre de mountagno pas proun grand. Se recounèis à sis aguio groupado pèr 5 e à si pigno que caupon de grano manjadisso.
Usanço :L'èlve fai de pignoun que soun manjadis. Soun bos èi recerca pèr l'esculturo e li moble. "Se fahiò de caissos en èlve". L'èlve, as mancou besougn de lou tratar perqué a uno resino que las bèstios l'atacon pas (J.-L. Domenge in LMT, op.cit. p. 52). Es proun esta utilisa pèr lou rebouscage. L'òli essenciau èi vertuous contro lou tussi.
Port : Aubre
Taio : 3 à 20 m
Fueio : aguio escaumo
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Pinus
Famiho : Pinaceae
Ordre : Pinales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 5 à 8 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Si
Autour basso e auto : 1400 à 2500 m
Aparado : Noun
Jun à juliet
Liò : Melounié
- Sapiniero
- Relarg à rousage
Estànci : Subaupen
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Pinus cembra L., 1753
Boutoun-d'or
Ranunculus acris
Ranunculaceae
Àutri noum : Bacineto, Poumpoun-d'or, Loup-pauto, Pato-de-loup, Bacin-d'or.
Noms en français : Renoncule âcre, Bouton-d'or.
Descripcioun :Lou boutoun-d'or es uno planto couneigudo mai pas toujour bèn destriado de si cousino di flour jauno peréu. Arregarda li sepalo peludo que dèvon èstre pegado contro li petalo e li fueio telado e descoupado (mai pas fin qu'au pecou). Lis akène negre an un bè un pau recourba.
Usanço :Tóuti li ranouncle caupon de proutouanemounino, empouisounanto. Avèn pas trouba d'usanço particulièro au nostre. D'ùni pople indian d'Americo n'en manjon li fueio après en agué fa bouli mant'un cop li fueio. Aquéli servien peréu pèr sougna li mau de tèsto. Pòu tencha la lano en vióulet emé de bicarbounato de soudo.
Port : Grando erbo
Taio : 20 à 100 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Ranunculus
Famiho : Ranunculaceae
Ordre : Ranunculales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 1,5 à 2,4 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1700 m
Aparado : Noun
Abriéu à setèmbre
Liò : Champ
- Prado umido
- Palun
- Bos umide
Estànci : Mesoumediterran à Subaupen
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Ranunculus acris L., 1753